Mars’taki Jezero Krateri ile Burdur’daki Salda Gölü Içinde Iyi mi Bir Bağ Var?

Amerikan Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi’nin (NASA) uzay aracı Perseverance, yedi aylık yolculuğunu tamamlayıp Mars’a başarı göstermiş iniş yapmış oldu.

Bir ton ağırlığındaki vasıta, Perşembe günü TSİ 23.55’te Jezero adlı kratere indi. Kraterde milyarlarca yıl ilkin devasa bir göl olduğu düşünülüyor.

Vasıta, Kızıl Gezegen’de kalışı süresince geçmiş yaşam izlerini araştıracak.

Perseverance’tan önceki Mars görevlerinde, daha oldukça gezegenin yaşanabilirliği üstüne araştırmalar yapılmış oldu. Biyolojik yaşantının varlığı için geçmişteki şartların uygun olup olmadığına bakıldı. Bu soruya artık pozitif cevap alınmış durumda.

2000’li yıllarda gezegende araştırmalar meydana getiren Spirit ve Opportunity ile yakın süre ilkin Curiosity, Mars’ın bir zamanlar daha sıcak ve ıslak bir gezegen bulunduğunu, daha kalınca bir atmosfere haiz bulunduğunu ortaya koydu. Perseverance, kendinden önceki robotların detayları ışığında, eğer bir zamanlar var oldularsa, ilkel yaşam formalarının izini arayacak. Bunun için de bir zamanlar devasa bir göl olan Jezero’ya indirildi.

BBC Türkçe’de yer edinen habere bakılırsa, bu kurumuş krater gölünün Burdur’daki Salda Gölü ile benzer nitelikler taşımış olduğu düşünülüyor. Bilhassa de minerolojilerinin.

Salda’daki hidromagnezit tortular, mikroplar tarafınca aşındırılarak şu anki halini almış kayalar. Okyanuslardaki resif yada mercan kayalıklarına benzeyen bu oluşumlara mikrobiyalit deniyor.

Bilim adamları, Jezero kraterinde benzer bir oluşumun kalıntılarına rastlamanın, gezegendeki geçmiş yaşam adına “dev” bir haber olacağını dile getiriyor.

NASA’nın mevzu ile ilgili makalesinde “Jezero kraterine gezi edemeyebilirsiniz fakat ona en yakın yeri görmeye gidebilirsiniz: Salda Gölü, Türkiye” ifadesi yer ediniyor.

Jezero Krateri adını Bosna-Hersek’teki aynı adlı şehirden alıyor. Slav dillerinde “jezero” hem de “göl” anlamına geliyor.

45 km çapındaki kraterde kil ve karbonat dahil birçok kaya türü bulunuyor. Bunların içinde bulunacak organik moleküller geçmişe dair yaşam emaresi anlamına gelecek.

BBC’ye konuşan California Üniversitesi’nden gezegen bilimci Bethany Ehlmann, tıpkı Dünya’nın ilk yaşam formlarının araştırılmış olduğu benzer biçimde Mars’ta mikrobiyolojik yaşam kalıntısı araştıracaklarını söylemiş oldu. Ehlmann, “Bu yaşam formlarının Dünya’da 3.5 milyar yıl ilkin yaşadığını biliyoruz. Yanıtını aradığımız sual; bunların Mars’ta da 3.5 milyar yıl ilkin, göl diplerinde yaşayıp yaşamadığı” dedi.

Beklenti, Perseverance’ın yapacağı araştırmaların sonuçlarının Dünya’da alınacağı yönünde. Aracın, elde etmiş olduğu kaya örnekleri, başka bir araçla Dünya’ya geri getirilecek.